Białaczka

Białaczka z łac. leukaemia zaliczana jest do grona chorób nowotworowych, a objawia się wzrostem liczby białych krwinek jednego typu. Są to jednak komórki niedojrzałe, nie gotowe do pełnienia jakichkolwiek funkcji w organizmie, a jest ich tak dużo, że zajmują całą przestrzeń szpiku kostnego, a nieraz naciekają inne narządy poza nim zazwyczaj, np. węzły chłonne i śledzionę. Na białaczkę najczęściej zapadają dzieci (zwłaszcza bardzo małe), u których przeważnie stwierdza się ostrą białaczkę limfatyczną. Dorośli natomiast częściej cierpią na ostrą białaczkę szpikową. Wśród dorosłych występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet w proporcji 3:2.
Białaczki można podzielić ze względu na poziom nasilenia (ostre - występujące częściej, i przewlekłe - przypadki zachorowań na nie są dużo rzadsze). Natomiast na podstawie rodzaju komórek, które ulegają masowemu namnażaniu wyróżniamy białaczki limfatyczne (charakteryzujące się rosnącą liczbą limfocytów) i szpikowe (rozrostowi ulegają inne białka krwi).
Wyróżniamy 4 rodzaje białaczek:
- ostrą limfatyczną (angielski skrót dla niej to ALL)
- ostrą szpikową (ang.: AML)
- przewlekłą limfatyczną (ang.: CLL)
- i przewlekłą szpikową (ang.: CML)
Ciężko zgadnąć co powoduje białaczkę, podobnie jak inne choroby nowotworowe. Duże znaczenie może mieć zakażenie niektórymi typami wirusów lub też uszkodzenia szpiku kostnego różnymi substancjami chemicznymi (takimi jak np. benzen czy niektóre leki stosowane w onkologii). Potencjalny wpływ na rozwój choroby może mieć też szkodliwe promieniowanie jonizujące, a nawet czynniki genetyczne (np. w zespole Downa białaczka występuje częściej niż w przypadkach niezmutowanego genomu).
Objawy białaczki:
- niedokrwistość (i wynikające z tego duszności, bladość i osłabienie)
- częste i trudne do zatamowania krwawienia (wynikające ze zbyt małej ilości płytek krwi),
- podatność na zakażenia wynikające ze zbyt małej ilości limfocytów i innych komórek wyspecjalizowanych w obronie organizmu.
Pozostałe objawy, takie jak gorączka czy poty nocne wynikają z tego, że blasty naciekają do innych narządów, powodując między innymi obrzmienie węzłów chłonnych czy powiększenie śledziony. Jeśli naciekną do układu nerwowego, mamy do czynienia z objawami neurologicznymi. Nacieki te mogą też powodować bóle kości i zmiany skórne.
Leczenie białaczki jest procesem długotrwałym, trwającym nierzadko nawet całe lata. Związane jest to z występowaniem różnorakich objawów niepożądanych wywołanych leczeniem (nudności, toksyczne oddziaływanie na serce, płuca, nerki i inne narządy, zahamowanie pracy szpiku, wypadanie włosów, toksyczny wpływ na narządy i procesy rozrodcze).Leczenie białaczki zależy w dużym stopniu od jej rodzaju, zaawansowania oraz stanu ogólnego osoby chorej. Ogólnie można je podzielić na leczenie radykalne, dążące do wyleczenia czyli wyeliminowania patologicznej populacji komórek z organizmu oraz leczenie paliatywne, mające opanować postęp choroby.
Oto niektóre stosowane metody w leczeniu białaczki:
- indukcja remisji - zredukowanie liczby komórek białaczkowych do liczby, z którą układ immunologiczny sobie poradzi, kontroluje ją.
- leczenie intensyfikacyjne - stosowanie kilku cykli polichemioterapii przy użyciu zwiększonych dawek leków w maksymalnie krótkim czasie.
- podtrzymywanie remisji - ma na celu zapobieganie zwiększaniu liczby komórek białaczkowych utrzymywania ich w stanie podporządkowania układowi immunologicznemu:
- redukcja
-immunoterapia
-leczenie wspomagające:
- zapobieganie i leczenie zakażeń
-leczenie skazy krwotocznej
-leczenie niedokrwistości
- właściwe odżywianie
Ważną metodą leczenia przyczynowego białaczek jest przeszczepienie szpiku kostnego. Duże nadzieje budzi przeszczep szpiku kostnego. Może to być przeszczep allogeniczny (od innej osoby) lub autogeniczny (choremu przeszczepiane są komórki jego własnego szpiku).
Przy leczeniu tej choroby najważniejsza zasada to: leczyć jak najpóźniej. Jest tak dlatego, że niemożliwym jest uzyskanie pełnego wyleczenia, a terapia powoduje wiele groźnych dla życia skutków ubocznych. Leczenie rozpoczyna się więc jedynie w przypadkach ostrej niedokrwistości, małej liczby płytek krwi i przy nasilonych objawach powiększenia węzłów chłonnych i śledziony.

Białaczka